Heb je weinig tot geen interesse in seks met een ander? Dan ben je misschien aseksueel. Veel mensen die aseksueel zijn, zien dit als een onderdeel van hun identiteit. Je mag jouw seksualiteit invullen hoe jij dat wilt.
Als je aseksueel (‘ace’) bent, heb je weinig tot geen seksuele aantrekkingskracht naar andere mensen. Je kunt wél fysieke opwinding ervaren. Dat verklaart waarom aseksuele mensen soms wel masturberen. Aseksualiteit is een seksuele oriëntatie, net zoals bijvoorbeeld homoseksualiteit. Het valt onder de parapluterm LHBTIQA+ (lesbisch, homoseksueel, biseksueel, transgender, intersekse, queer, aseksueel/aromantisch en de + staat voor iedereen die zich anders identificeert).
Parapluterm en identiteiten: aseksualiteit als spectrum
Aseksualiteit kun je zien als een spectrum, met aan de ene kant ‘aseksueel’ en aan de andere kant ‘niet-aseksueel’. Binnen dit spectrum vallen allerlei verschillende identiteiten. Hier kun je tussen fluctueren. Uiteindelijk gaat het erom hoe jíj over jezelf denkt en waar jij je prettig voelt. Je kunt bijvoorbeeld aseksueel zijn en nog steeds genieten van seks en er behoefte aan hebben. Seksuele identiteit komt ten slotte niet altijd overeen met gedrag.
Aseksualiteit is zelf eigenlijk ook een parapluterm, want niet iedereen die weinig tot geen seksuele aantrekking ervaart, identificeert zich met de term aseksueel. Sommige mensen ervaren wel seksuele aantrekkingskracht, maar willen hier niets mee doen. Of genieten wel van seks en hebben hier behoefte aan, maar slechts heel beperkt. Deze mensen gebruiken vaak de termen grijs-aseksueel of ‘grijze A’.
Er zijn ook mensen die zich identificeren als halfseksueel of demiseksueel. Dan ervaar je over het algemeen geen seksuele aantrekking, maar is het wel mógelijk als je een hele sterke, emotionele connectie met iemand hebt. Of als frayseksueel, wanneer je in eerste instantie seksuele aantrekking voelt, maar deze verdwijnt bij het ontstaan van een emotionele band. Zo zijn er nog meer identiteiten binnen het aseksuele spectrum, waar je tussen kunt fluctueren. Uiteindelijk gaat het erom waar jij je het prettigst bij voelt. En je gevoel kan en mag altijd veranderen.
De kijk op seks
Binnen het aseksuele spectrum verschilt de kijk op seks. Om dit te beschrijven worden er vaak vier termen gebruikt:
- Seksgezind: Je vindt (het idee van) seks lekker. Soms ga je zelfs op zoek naar seksuele partners.
- Seks-onverschillig: Je staat neutraal tegenover seks. Soms kies je ervoor om seks te hebben, bijvoorbeeld voor je partner.
- Seks-repulsief: Je hebt een afwijzend gevoel tegenover (het idee van) seks.
- Seks-aversief: Je hebt een afkeer van seks.
Aseksualiteit en de kijk op seks moeten niet verward worden met de termen seks-negatief of seks-positief. Die gaan namelijk over iemands politieke of maatschappelijke houding tegenover seks.
Aromantisch
Aseksualiteit en aromantisch zijn niet hetzelfde. Sommige mensen ervaren (ook) weinig tot geen romantische aantrekking naar anderen. Dat noemen we aromantisch (‘aro’). Aromantische mensen zijn niet automatisch aseksueel, of andersom. Aseksueel en aromantisch zijn dus twee verschillende identiteiten.
Aromantische mensen ervaren soms/vaak wel seksuele aantrekking, maar hier hebben zij dan (bijna) geen romantische gevoelens bij. Het hoeft niet te betekenen dat iemand die aromantisch is, niet wil daten of een vaste relatie wil. Sommige aromantische personen hebben wel een (vaste) niet-romantische relatie. Dit wordt vaak een queerplatonische relatie (QPR) genoemd. Er zijn aromantische mensen die genieten van affectie en het zelf ook graag tonen. Het gaat er eigenlijk niet om wat je doet, maar wat je daarbij voelt. En dit kan ook altijd veranderen. Hier lees je een ervaringsverhaal over aromantiek.
Het split-attraction model
Iemands seksuele oriëntatie kan verschillen van diens romantische oriëntatie. Je kunt je bijvoorbeeld niet seksueel aantrokken voelen tot iemand, maar wel romantisch. En je kunt je ook romantisch aangetrokken voelen tot één gender, maar seksueel tot meerdere.
Om het onderscheid in aantrekkingskracht aan te geven, wordt binnen de aseksuele en aromantische gemeenschap vaak het split-attraction model (SAM) gebruikt. Hierin worden verschillende vormen van aantrekking uitgelegd. Deze kunnen mensen tegelijkertijd voelen in verschillende combinaties. Je kunt bijvoorbeeld platonisch en esthetisch tot iemand aangetrokken zijn. Maar de vormen van aantrekking kunnen ook los van elkaar ervaren worden.
- Platonische aantrekking: Je voelt een sterke band tot iemand, maar deze is niet seksueel of romantisch.
- Sensuele aantrekking: Je verlangt naar fysiek contact, zoals aanraking, knuffelen, kussen, etc.
- Esthetische aantrekking: Je bewondert iemands uiterlijk.
- Intellectuele aantrekking: Je verlangt naar een intellectuele band met iemand.
- Romantische aantrekking: Je verlangt naar een romantische relatie of date met iemand.
- Seksuele aantrekking: Je verlangt naar seks met iemand.
Ervaringen delen
Wil je andere aseksuele mensen ontmoeten en ervaringen delen? In het AVEN (Aseksueel Voorlichtings- en Educatie Netwerk) forum wisselen mensen uit de aseksuele gemeenschap ervaringen uit. Ook worden bijeenkomsten georganiseerd.
De Nederlandse Organisatie Aseksualiteit (NOA) is een activistische organisatie die zich bezighoudt met het bevorderen van de zichtbaarheid van en kennis over aseksualiteit in Nederland. Op hun website vind je activiteiten voor aseksuele mensen in Nederland. Zo zijn jaarlijks op 6 april de International Asexuality Day en in de laatste week van oktober de Ace Week, om wereldwijd aandacht te vragen voor aseksualiteit, maar vooral om het te vieren.