Non-binair

Cisgender en binaire hokjes

Als je cisgender bent, komt je genderidentiteit (hoe je je voelt van binnen) overeen met je geboortegeslacht. Bijvoorbeeld: je bent geboren met een penis en je voelt je man. Of je voelt je vrouw en bent geboren met een vulva. Dit valt binnen het ‘binaire geslachtsmodel’. Binair betekent twee en staat in dit geval voor twee verschillende hokjes: man en vrouw. Aan die hokjes worden vaak ook traditionele genderrollen gekoppeld, met verwachtingen van hoe een man of een vrouw zich kleedt en gedraagt. Bijvoorbeeld dat een meisje met poppen speelt en een jongen met raceauto’s. Of dat een man een baard heeft en een vrouw make-up draagt. Sommige mensen passen niet in één van deze binaire hokjes. Zij voelen zich zowel mannelijk als vrouwelijk, of juist allebei niet. Of hun gevoel wisselt hierin.

Je gender bepaal je zelf

Non-binair valt onder de transgender paraplu. In Nederland zijn er tussen de 90.000 en 390.000 trans personen. Trans is een overkoepelend begrip, waar verschillende labels onder vallen om aan te duiden dat iemand niet cisgender (dat je genderidentiteit overeenkomt met je geboortegeslacht) is. Bijvoorbeeld non-binair, genderqueer, gender non-conform, bi-gender en genderfluïde. Gender is namelijk diverser dan alleen man of vrouw. Misschien voel je je de ene keer mannelijk en de andere keer vrouwelijk. En soms ook geen van beide. Uiteindelijk gaat het niet om de labels, maar om hoe jij dit zélf beleeft. Daarbij mag je twijfelen, zoeken en experimenteren. En je gevoel kan altijd veranderen, dus geef jezelf tijd om te ontdekken.

Kun je zien of iemand non-binair is?

Hoe je je kleedt, gedraagt en toont naar de buitenwereld (genderexpressie) en hoe je je voelt van binnen (genderidentiteit) zijn niet altijd aan elkaar verbonden. Sommige mensen identificeren zich als non-binair, en combineren mannelijke en vrouwelijke kenmerken. Of ze gaan deze juist uit de weg. Iemand kan zich ook non-binair voelen, maar niet de ruimte hebben in diens omgeving om zich anders dan de traditionele gendernormen te gedragen. Je kunt dus niet zien of iemand binair of non-binair is.

Aanspreekvormen

In de Nederlandse taal kennen we de traditionele aanspreekvormen hij/hem/zijn en zij/haar/haar. Maar non-binaire mensen vinden het soms prettiger om anders aangesproken te worden. Bijvoorbeeld met die, hen en hun. Wist je dat het Zweedse woordenboek sinds 2015 ook het genderneutrale ‘hen’ naast ‘han’ (hij) en ‘hon’ (zij) kent? In Nederland pleiten veel LHBTQIA+ organisaties ook voor genderneutrale voornaamwoorden in onze taal, zodat iedereen zich gewaardeerd voelt. Weet je niet welke voornaamwoorden je kunt gebruiken? Vraag het aan die persoon!

Internationale feestdag en eigen vlag

Sinds 2012 wordt jaarlijks op 14 juli de Internationale Dag voor Non-binaire Mensen gevierd. Deze dag is onder andere bedoeld om mensen bewust te maken van de uitdagingen en problemen waar non-binaire mensen wereldwijd dagelijks mee te maken hebben. In 2014 ontwierp de toen 17-jarige Kye Rowan de non-binaire vlag. Deze vlag bestaat uit vier horizontale strepen in geel, wit, paars en zwart. Geel staat voor iedereen wiens gender buiten de traditionele genders valt. Wit staat voor een mix van alle kleuren en representeert iedereen met meerdere of alle genders. Paars staat voor iedereen die zich zowel mannelijk als vrouwelijk voelt, of daartussen fluctueert. En zwart staat voor de a-gender mensen, dus iedereen zonder gender.

Wil jij mensen ontmoeten die zich ook als non-binair identificeren? Op bijeenkomsten van TransAnders kun je ervaringen uitwisselen mensen die zich ook niet thuis voelen in de hokjes ‘man’ en ‘vrouw’.