Abortus

Weloverwogen besluit

Abortus en de andere keuzes die je kunt maken bij een ongewenste zwangerschap zijn vaak onderwerp van discussie. Er wordt vaak gemanipuleerde, eenzijdige of onjuiste informatie verspreid. Die onjuiste informatie leidt tot stigma en schaamte over abortus. Hierdoor voelt niet iedereen zich vrij om diens eigen afweging te maken. Dat is alleen mogelijk met behulp van de juiste informatie. Rutgers deelt eerlijke en betrouwbare informatie over onbedoelde zwangerschap en abortus. Bekijk hier enkele feiten over abortus.

In september 2022 lanceert VICE, in samenwerking met Rutgers, een campagne om aandacht te vragen voor het belang van de keuzevrijheid van vrouwen en andere mensen met een baarmoeder.  Vijf mensen die ongewenst zwanger zijn geraakt en één of meerdere abortussen hebben gehad, delen hun verhaal.

Wanneer kun je een abortus laten doen?

Wat de mogelijkheden zijn voor een zwangerschapsafbreking, is afhankelijk van hoe lang je zwanger bent.

Tot 7 dagen overtijd

Vanaf het moment dat je ongesteld had moeten worden, ben je ‘overtijd’. Bij een hele korte zwangerschap (korter dan zeven dagen overtijd), wordt de behandeling uitgesteld. Anders is er een kans dat de behandeling niet lukt. Vanaf dat je een week overtijd bent kan de behandeling wel worden uitgevoerd. Weet je niet wanneer je ongesteld had moeten worden? Bereken dan het aantal weken en dagen dat je zwanger bent: vanaf de eerste dag van je laatste menstruatie.

Tot 16 dagen zwanger > Overtijdbehandeling

Het afbreken van een zwangerschap tot en met 16 dagen overtijd, wordt volgens de wet gezien als een overtijdbehandeling. Als je 6 weken en 2 dagen of korter zwanger bent, kun je voor een overtijdbehandeling terecht bij een abortuskliniek. Er zijn ook huisartsen die medicatie geven voor een overtijdbehandeling. Niet alle huisartsen doen dat.

Langer dan 16 dagen zwanger

Als je 17 dagen of langer overtijd bent, of langer dan 6 weken en 3 dagen zwanger, dan kun je samen met je huisarts of arts bij een abortuskliniek besluiten of je bedenktijd wilt. Je mag dan ook aangeven hoe lang je bedenktijd wilt. Dit is sinds 1 januari 2023 niet meer verplicht.

Meestal adviseert de arts een echo te laten maken waarop de duur van de zwangerschap wordt vastgesteld. Ook als je zelf weet hoe lang je zwanger bent. Je moet toestemming geven voor het laten maken van een echo, maar die hoef je zelf niet te zien. Je mag een echo ook weigeren.

Na 13 weken zwangerschap

Als je langer dan 13 weken zwanger bent, is een abortus ook nog mogelijk, maar niet in elke abortuskliniek. Er zijn verschillende methoden voor. Informeer bij de abortuskliniek naar de mogelijkheden. In Nederland kun je volgens de wet een zwangerschap tot 24 weken op het moment van afbreken. In de praktijk houden abortusartsen maximaal 22 weken aan.

Welke abortusmethode kies je?

Er zijn verschillende manieren om een zwangerschap af te breken. Het is belangrijk dat je je goed informeert en een keuze maakt die bij jou past. De keuze hangt ook af van hoe lang je zwanger bent. Dit zijn de mogelijkheden:

• Medicijnen
  Dit wordt de ‘abortuspil’ genoemd. De abortuspil is mogelijk als je minder dan 9 weken zwanger bent. Ook sommige huisartsen die hierin geschoold zijn schrijven de abortuspil voor als er sprake is van een overtijdbehandeling. Eigenlijk zijn het twee verschillende medicijnen. Op de eerste dag van de behandeling krijg je een medicijn dat ervoor zorgt dat het zwangerschapshormoon niet meer werkt en de vrucht loslaat van de baarmoeder. Twee dagen later neem je thuis een ander medicijn dat buikkramp veroorzaakt en een ‘miskraam’ opwekt. Dit kan een aantal uren duren. Bijwerkingen van de abortuspil kunnen zijn: misselijkheid, diarree en soms hevig bloedverlies.
• Zuigcurettage
  Een zuigcurettage kun je laten doen als je zeven dagen tot 13 weken overtijd bent. Met een heel dun plastic buisje wordt de inhoud van de baarmoederholte leeggezogen. Dit wordt ook wel ‘vacuümaspiratie’ genoemd. Als je een paar dagen overtijd bent en het vruchtje nog heel klein is, is een zuigcurettage nog niet mogelijk.

Abortuskliniek

Bijna alle abortussen worden uitgevoerd in één van de abortusklinieken in Nederland. Daarnaast zijn er ziekenhuizen die abortussen doen, meestal op medische indicatie. Als je in Nederland woont, hoef je een abortus niet zelf te betalen. Er gaat ook geen rekening van de abortuskliniek naar je zorgverzekering.

Het gesprek met de abortusarts

Als je kiest voor een abortus en je gaat naar een kliniek, dan kun je een aantal vragen verwachten:

• Wanneer was je voor het laatst ongesteld / Hoe lang denk je dat je zwanger bent?
• Kun je jouw keuze voor een zwangerschapsafbreking toelichten?
• Ben je zelf voldoende overtuigd van je besluit om een zwangerschap af te breken?
• In hoeverre twijfel je nog over je besluit?
• Heb je behoefte aan meer steun bij je keuze?
• Heb je het besluit zelf voldoende overwogen en vrijwillig genomen?
• Wil je meekijken met de echo?
• Heb je ook risico gelopen op soa’s?
• Heb je nagedacht over anticonceptie na de abortus?

De artsen en verpleegkundigen in de kliniek oordelen niet over jouw situatie. Ze respecteren jouw keuze, welke dat ook is. Je krijgt van een arts of verpleegkundige informatie over de verschillende behandelmethodes, de eventuele complicaties en mogelijkheden voor pijnbestrijding.

Heb je nog twijfels?

Het kan zijn dat je nog twijfels hebt, zelfs als je al besloten hebt om de zwangerschap af te breken. Bespreek je twijfels met de huisarts of in de abortuskliniek. Je mag ook van gedachten veranderen of meer tijd nemen om tot een besluit te komen waar je zelf achter staat. Niemand in je omgeving mag jou dwingen of overhalen om een abortus te doen. Er zijn ook andere mogelijkheden en keuzes bij een onbedoelde zwangerschap. Ook kun je hulp krijgen om een keuze te maken waar jij zelf achter staat.

Blijf je twijfelen of wil je hulp bij het maken van een keuze?

Je kunt dag en nacht chatten met hulpverleners via www.infopuntonbedoeldzwanger.nl. of bellen: 0800 – 6160. Zij kunnen je ook zeggen waar je in jouw buurt terecht kunt voor hulp.

Fiom en Siriz bieden professionele hulp bij het maken van een keuze: de zwangerschap afbreken of uitdragen. Siriz biedt ook hulp aan jonge ouders.
Siriz komt voort uit de VBOK (Vereniging ter Bescherming van het Ongeboren Kind). De hulpverlening is gestoeld op christelijke waarden.

De organisaties Er is Hulp en Schreeuw om Leven bieden ook hulp aan zwangeren, maar zijn tegen abortus.

Steun

Een abortus kan een moeilijke beslissing zijn. Het helpt als je er met je partner of iemand die dichtbij je staat over kunt praten. Dan zit je er niet alleen mee en voel je je misschien gesteund.

Je kunt alleen naar een abortuskliniek gaan of iemand meenemen. Diegene mag niet mee de behandelkamer in. Ook het intakegesprek is alleen met jou, zodat je vrij kunt praten. Als je twijfels of vragen hebt, of problemen in je relatie, dan kun je die bespreken. De hulpverlener heeft een beroepsgeheim en mag deze informatie met niemand delen zonder jouw toestemming.

Abortusbuddy

Er zijn soms demonstraties bij abortusklinieken van mensen die tegen abortus zijn. Demonstranten kunnen je aanspreken en je proberen over te halen om geen abortus te doen. Dat kan heel naar zijn. Zie je er tegenop om alleen naar een abortuskliniek te gaan, maar heb je niemand om mee te nemen? Maak dan gebruik van een ‘abortusbuddy’. Dat is iemand die je kan ondersteunen bij het bezoek aan de kliniek.

Wil je iemand in jouw omgeving steunen?

Ken je iemand die ongewenst zwanger is of wil je iemand steunen die een abortus heeft gehad? Lees hier hoe je in gesprek kunt gaan over dit persoonlijk onderwerp.

Hulp bij verwerking

Je kunt verschillende gevoelens hebben na een abortus: opluchting, verdriet, dankbaarheid, schuldgevoel of schaamte. Of meerdere gevoelens tegelijk. Soms kun je na de abortus gaan twijfelen of je de goede beslissing hebt genomen. Dit is heel normaal, en vaak gaan die gevoelens ook weer weg. Het helpt daarbij om erover te praten met iemand.

Er wordt soms beweerd dat abortus kan leiden tot psychische problemen. Die informatie klopt niet. Vrouwen die psychische problemen hebben na een abortus, hadden die vaak ook al voor de abortus. De mensen of organisaties die dit beweren, zijn vaak tegen abortus.

Als je last blijft houden van je abortuservaring dan kan het helpen om erover te praten met een hulpverlener of ervaringen te delen met andere vrouwen. Ook voor mannen kan een abortus lastig zijn. Hier lees je over ervaringen van anderen met een abortus:

• Ervaringsverhalen op de website van VICE
• Ervaringsverhalen op de website van Fiom
• Ervaringsverhalen op de website Open over Abortus (Humanistisch Verbond)

Het is mogelijk om (kosteloos) hulp te krijgen bij de verwerking van een abortuservaring. Via www.infopuntonbedoeldzwanger.nl en 0800-6160 kunnen vrouwen en ook mannen worden doorverwezen naar een hulpverlener in de buurt. Je krijgt dan een hulpverlener die is opgeleid door Fiom. Fiom heeft jarenlange ervaring in keuzehulp bij ongewenste zwangerschap en psychosociale zorg na een abortus. Siriz biedt ook hulpverlening bij de verwerking van een abortus, vanuit christelijke waarden.

Positiever over abortus

De laatste 20 jaar denken Nederlanders positiever over abortus. In 2023 vond 86% van de Nederlanders dat het mogelijk moet zijn om een abortus uit te voeren, tegenover 60% in 1992 (Rutgers, 2023). Wel denkt een klein deel van de jongeren nu iets conservatiever over abortus dan een aantal jaar geleden (Muijs et al, 2019).