Wat is de pil?

De anticonceptiepil is een klein pilletje waar hormonen in zitten. De hormonen zorgen ervoor dat er geen eicel vrijkomt en de baarmoeder niet klaargemaakt wordt voor een bevrucht eitje. De hormonen zorgen er verder voor dat zaadcellen minder makkelijk de baarmoeder in kunnen. Zo zorgt de pil er op verschillende manieren voor dat je niet zwanger wordt. Meestal zitten er 2 soorten hormonen (oestrogeen en progesteron) in de pil. Er zijn verschillende soorten anticonceptiepillen, met één of twee soorten hormonen. Het verschilt per pil hoeveel er van een hormoon in zit. Overleg met je huisarts welke pil het beste bij je past.

Pillen van verschillende generaties

Er zijn pillen van verschillende generaties. Dat betekent dat ze in een andere tijd zijn ontwikkeld. Bij pillen van de derde of vierde generatie heb je iets meer kans op gezondheidsproblemen, zoals trombose. Daarom kun je bij je huisarts vragen om een pil van de tweede generatie.

Eénfasepil

Bij éénfasepillen hebben alle pillen in een strip evenveel hormonen. Je krijgt dus elke dag evenveel hormonen binnen.

Meerfasenpil

Bij meerfasenpillen verschilt het per pil hoeveel hormonen erin zitten. De ene dag krijg je dus meer hormonen binnen dan de andere dag. Dit lijkt meer op hoe je lichaam zelf hormonen aanmaakt.

Minipil

In de minipil zit alleen progesteron. De minipil is geschikt voor vrouwen die geen oestrogeen mogen gebruiken, bijvoorbeeld vrouwen die borstvoeding geven.

Wat gebeurt er in je lichaam als je de pil slikt?

Lotte Weimar, gynaecoloog bij het Universitair Medisch Centrum Utrecht, vertelt het in dit filmpje van de Universiteit van Nederland.

Hoe gebruik je de pil?

De vrouw of persoon met een baarmoeder slikt de pil elke dag. Meestal zitten er 21 pillen in een strip. Elke dag slik je op ongeveer dezelfde tijd 1 pil. Bij de meeste pillen heb je na 21 dagen een korte stopperiode van 4 tot maximaal 7 dagen. Je slikt dan geen pil en wordt ongesteld. Je bent in die stopweek wel beschermd tegen zwangerschap. Hierna begin je weer met een nieuwe strip. Je vergroot de betrouwbaarheid door de stopweek te verkorten tot 4 dagen. Stop in elk geval nooit langer dan 7 dagen.

Je kunt de pil ook doorslikken, dus geen stopdagen nemen. Je wordt dan niet ongesteld. Dat kun je zelfs meerdere pilstrips achter elkaar doen. Veel vrouwen slikken de pil door als ze op vakantie gaan of tentamens hebben. Het is niet schadelijk of ongezond voor je lichaam als je geen bloeding hebt. Wel kun je tussendoor een beetje bloed verliezen. Bij zo’n ‘doorbraakbloeding’ zou je een stopweek kunnen nemen van 4 tot maximaal 7 dagen. Dan krijgt je lichaam weer de kans om zich te regelen. De pil is betrouwbaar als je hem elke dag rond dezelfde tijd slikt, niet meer dan 12 uur later dan de vorige dag. En je moet op tijd, na maximaal 7 dagen, met een nieuwe strip beginen.

Sommige strips hebben 28 pillen. In de laatste 7 pillen zitten geen werkzame stoffen. Je hebt dan automatisch een week waarin je ongesteld wordt. Door elke dag een pil te slikken, vergeet je minder snel een pil, of op tijd te beginnen met een nieuwe strip.

Meerfasenpil

Met de meerfasenpil kun je ook je menstruatie uitstellen. Dit werkt een beetje anders dan bij de éénfasepil. Kijk op de bijsluiter of vraag het aan je huisarts.

Minipil

De minipil slik je altijd door, je hebt dus geen stopweek. Je wordt ook niet meer elke maand ongesteld.

Hoe betrouwbaar is de pil?

De anticonceptiepil is betrouwbaar. Als je de pil elke dag op dezelfde tijd slikt en op tijd (binnen 7 dagen) begint met je nieuwe pilstrip, is de kans op zwangerschap ongeveer 0.3%. Omdat je met de pil gebruiksfouten kunt maken, raakt toch 7% zwanger. Je kunt de pil te laat innemen of vergeten. En door overgeven of (waterdunne) diarree kan het zijn dat de pil niet goed wordt opgenomen door je lichaam. Van elke 1000 vrouwen die een jaar de anticonceptiepil gebruiken, worden er tussen de 3 en 70 toch zwanger.

Ben je de pil of minipil vergeten? Heb je overgegeven na het innemen, of waterdunne diarree? Bij de veelgestelde vragen onderaan deze pagina krijg je advies. Dat is afhankelijk van om welke pil in de strip het gaat.

Voor- en nadelen van de pil

Voordelen

• Je weet wanneer je ongesteld wordt
• Veel vrouwen hebben minder pijn tijdens de menstruatie
• Je kunt de pil doorslikken en je menstruatie overslaan
• Sommige vrouwen hebben minder last van puistjes

Nadelen

• Je kunt de pil vergeten
• De pil is minder betrouwbaar als je overgeeft
• De pil is minder betrouwbaar als je waterdunne diarree hebt
• Je bent niet beschermd tegen soa’s

Heb je losse seksuele contacten? Of heb je een vaste partner, maar zijn jullie niet allebei negatief getest op soa's? Gebruik dan ook een condoom om soa's te voorkomen.

Mogelijke bijwerkingen van de pil

Combinatiepil

Bij de pil met twee hormonen (combinatiepil) kun je vooral in de eerste maanden last hebben van:

• hoofdpijn
• onregelmatig bloedverlies
• gevoelige borsten
• misselijkheid
• sombere gevoelens
• gewichtstoename
• minder zin in seks

De één heeft meer last van bijwerkingen dan de ander. Vaak verdwijnen de bijwerkingen na een paar maanden. Het lichaam moet even wennen aan de (extra) hormonen. Soms zijn bijwerkingen blijvend. Heb je er erg last van, kijk dan met de huisarts welke andere anticonceptie je zou kunnen proberen.

Maar let op: Als je lange tijd minder zin hebt in seks, is niet bewezen dat dit alleen door de pil komt. Ook als je dikker wordt, komt dit niet alleen door pil. Je kunt wel meer eetlust krijgen. Er is nog te weinig onderzoek gedaan naar de invloed van de pil op het ontstaan van depressieve gevoelens.

Je hebt met de combinatiepil een hogere kans op trombose en hart- en vaatziekten. Je loopt meer risico als je rookt en ouder bent dan 35 jaar.

Minipil

Bij de minipil kun je vooral in de eerste maanden last hebben van:

• onregelmatig bloedverlies
• hoofdpijn
• puistjes
• haaruitval
• gevoelige borsten
• sombere gevoelens
• gewichtstoename

Vaak gaan de bijwerkingen na een paar maanden over. Of je last krijgt van bijwerkingen is heel persoonlijk. Soms zijn de bijwerkingen blijvend. Bevalt de minipil niet, kijk dan met de huisarts welke andere anticonceptie je zou kunnen proberen.

Bij de minipil heb je geen hoger risico op trombose.

Video

In dit filmpje vertellen andere vrouwen wat hun ervaringen zijn met de pil.

Voor wie is de pil geschikt?

De pil is geschikt voor vrouwen die:

• Er elke dag op een vast tijdstip aan kunnen denken de pil in te nemen
• Een onregelmatige menstruatie hebben
• Een pijnlijke menstruatie hebben
• Van hun puistjes of huidproblemen af willen

De combinatiepil is niet geschikt:

• Als je trombose hebt gehad
• Als je rookt en ouder bent dan 35 jaar
• Als je rookt en migraine hebt met aura

De combinatiepil is minder geschikt:

• Als je rookt en jonger bent dan 35 jaar
• Als jij of een familielid een verhoogd risico loopt op hart- en vaatziekten

Overleg met de huisarts, gynaecoloog of verloskundige of de anticonceptiepil voor jou geschikt is. Met bepaalde aandoeningen kun je meer gezondheidsrisico's lopen. Samen kom je tot een keuze voor anticonceptie die bij jou past.

Wat kost de pil?

Sommige anticonceptiepillen zijn duurder dan andere. Meestal krijg je bij de apotheek een doosje met 3 strips. Dat is genoeg voor 3 maanden. Dit kost €6,00 tot €37,00. Omgerekend is dat dus tussen de €2,00 en €12,30 per maand.

Tot 18 jaar vergoedt de basisverzekering jouw anticonceptie. Als je tussen de 18 en 21 bent, betaal je anticonceptie uit je eigen risico. Vanaf 21 jaar wordt anticonceptie alleen vergoed als je hiervoor een aanvullende verzekering hebt. Als je geen aanvullende verzekering hebt, moet je zelf de anticonceptie betalen.

Waar kun je de pil krijgen?

Het eerste recept voor de anticonceptiepil krijg je bij je huisarts. Bij de apotheek haal je de pil op. Voor herhaalrecepten kun je je huisarts bellen en die stuurt het recept dan door naar de apotheek.

Tips voor de partner

De anticonceptiepil wordt door de vrouw gebruikt. Om samen goed beschermd te zijn tegen een ongewenste zwangerschap is het belangrijk dat de vrouw de pil elke dag rond hetzelfde tijdstip slikt. Als man kun je je partner helpen anticonceptie goed te gebruiken. Samen kun je een ongewenste zwangerschap voorkomen. Dit doe je door:

• zelf ook te weten hoe de pil werkt
• samen naar de huisarts te gaan voor een advies of voor de anticonceptiepil
• haar te helpen herinneren om de pil op tijd in te nemen
• als je niet samen woont een extra pilstrip thuis te bewaren (zo is er minder risico dat de pil wordt vergeten als je partner bij jou slaapt)
• een condoom te gebruiken als je partner de pil is vergeten
• begrip te hebben als zij bijwerkingen ervaart
• de kosten te delen.

Weet je niet zeker of je partner de anticonceptiepil goed gebruikt? Gebruik dan een condoom als bescherming tegen een ongewenste zwangerschap. Bovendien beschermt alleen een condoom tegen soa’s.