Natuurlijke methoden

Wat is zijn natuurlijke methoden?

Een vrouw of persoon met baarmoeder is niet elke dag vruchtbaar. Als je een ‘natuurlijke anticonceptiemethode’ gebruikt, gebruik je geen anticonceptiemiddel, maar kijk je wanneer er geen risico is op zwangerschap. Op vruchtbare dagen heb je geen penis-in-vagina seks. Dit wordt ook wel ‘periodieke onthouding’ genoemd. Of je gebruikt op vruchtbare dagen een condoom of pessarium. Er zijn 5 verschillende natuurlijke methoden.

Hoe werkt deze methode?

Als je deze methode zo goed mogelijk wilt toepassen, dan kun je het beste rekening houden met 9 dagen waarop een vrouw zwanger kan worden. Dat is ongeveer 7 dagen vóór de eisprong en 2 dagen na de eisprong.

Wanneer je eisprong is, kun je op verschillende manieren te weten komen:

• je vaginale afscheiding
• je lichaamstemperatuur
• je gemoedstoestand (stemming, humeur)
• de veranderingen in je lichaam
• de kalender
  

Op de dagen dat je mogelijk vruchtbaar bent, heb je geen seks. Of je gebruikt dan anticonceptie, zoals een condoom.

Het nauwkeurig bijhouden van al deze factoren samen geeft het beste inzicht, maar dan nog is deze methode minder betrouwbaar dan andere anticonceptiemethoden.

De verschillende methoden

1. De Billingsmethode

Je kijkt naar de afscheiding uit de vagina om de vruchtbare dagen te bepalen. Rond de eisprong lijkt de afscheiding op eiwit en is het draderig.

2. Kalendermethode

Je houdt de menstruatiecyclus bij om de vruchtbare dagen te berekenen. Je eisprong is 14 dagen vóór de eerste dag van je volgende menstruatie. Je vruchtbare dagen zijn 7 dagen vóór en 2 dagen na de eisprong, omdat zaadcellen nog een aantal dagen in de baarmoeder kunnen blijven leven. Op die dagen heb je geen seks.

3. De temperatuurmethode

Je meet de temperatuur van je lichaam om je vruchtbare dagen te berekenen. Je temperatuur is iets lager als je een eisprong hebt. Na de eisprong wordt je temperatuur weer iets hoger. Je vruchtbare periode is voorbij als je temperatuur 3 dagen achter elkaar hoger is. Door de temperatuur dagelijks bij te houden, zie je dus achteraf wanneer je vruchtbaar was. Als je een hele regelmatige menstruatiecyclus hebt, kun je dus na een tijdje voorspellen wanneer je vruchtbare dagen zijn. Maar voor je vruchtbare dagen loop je al risico, omdat zaadcellen een paar dagen in de baarmoeder kunnen overleven.

Het is belangrijk dat je je temperatuur elke dag meet, zonder een dag over te slaan. Dit moet je meteen doen als je wakker wordt. Het kan een paar maanden tot paar jaren duren voordat je weet hoe jouw menstruatiecyclus werkt. In de eerste periode moet je dus nog een condoom of andere anticonceptie gebruiken.

4. Natural Family Planning (combinatiemethode)

Je kijkt naar de afscheiding uit je vagina, je menstruatiecyclus én je temperatuur om de vruchtbare dagen te bepalen. Je doet dat zoals hierboven is uitgelegd. Er zijn verschillende methoden om dit bij te houden. Er bestaan ook cursussen om de methode zo goed mogelijk toe te passen. Door allerlei factoren in de gaten te houden, is een combinatiemethode betrouwbaarder dan het bijhouden van een enkele factor. Maar de betrouwbaarheid is afhankelijk van een regelmatige cyclus, een regelmatig leven en veel discipline.

5. Borstvoeding geven

Als je borstvoeding geeft, ben je minder vruchtbaar. Maar je kunt dit alleen als natuurlijke anticonceptiemethode gebruiken als:

• je in de eerste 6 maanden na de bevalling bent
• je alleen moedermelk aan de baby geeft (dus geen andere voeding)
• je geen bloedverlies hebt
• je de melk niet afkolft
• er overdag niet meer dan 4 uur en ’s nachts niet meer dan 6 uur tussen de borstvoedingen zit

LET OP! Het is erg lastig om natuurlijke methoden goed te gebruiken. Kies alleen voor een natuurlijke methode als je het niet erg zou vinden om toch zwanger te worden. Als je geen hormonen wilt gebruiken en geen kinderwens hebt, zijn er hormoonvrije methoden die wél geschikt zijn, zoals het koperspiraal, het mannencondoom, vrouwencondoom en pessarium.

Hoe betrouwbaar zijn natuurlijk methoden?

Natuurlijke methoden zijn alleen betrouwbaar als je ze heel goed toepast. Dat is moeilijk, en daarom zijn deze in de praktijk niet betrouwbaar. Door je vruchtbare dagen op verschillende manieren te bepalen, wordt de betrouwbaarheid groter. 

Als natuurlijke methoden perfect worden toegepast, raakt 5% van de vrouwen toch zwanger. Maar omdat de kans op fouten bij deze methoden groot is, raakt in de praktijk 23% van de vrouwen zwanger. Van elke 1000 vrouwen die natuurlijke methoden gebruiken worden er tussen de 50 en 230 toch zwanger. Dat is ook niet zo gek, want juist rondom de eiersprong heb je van nature meer zin in seks.

Heb je toch onbeschermde seks gehad op een dag dat je mogelijk vruchtbaar was? Gelukkig zijn er noodmiddelen om een zwangerschap te voorkomen!

Voor- en nadelen van natuurlijke methoden

Voordelen

• Je hoeft niets in je lichaam te stoppen

Nadelen

• Je moet er elke dag goed aan denken
• Je moet er zeker van zijn dat je partner ook wil afzien van seks tijdens vruchtbare dagen of je moet tijdens die dagen anticonceptie gebruiken
• Het is erg moeilijk om het goed toe te passen. Deze methoden zijn daardoor minder betrouwbaar dan andere anticonceptiemethoden
• Je bent niet beschermd tegen soa’s

Heb je losse seksuele contacten? Of heb je een vaste partner, maar zijn jullie niet allebei negatief getest op soa's? Gebruik dan ook een condoom om soa's te voorkomen.

Mogelijke bijwerkingen

Van deze methode(n) heb je geen bijwerkingen.

Voor wie zijn natuurlijke methoden geschikt?

Natuurlijke methoden zijn geschikt voor vrouwen die:

• Het niet erg zouden vinden om toch zwanger te raken
• Elke maand op hetzelfde moment ongesteld worden (de meeste vrouwen hebben geen regelmatige cyclus)
• Een regelmatig ritme in hun leven hebben
• Elke dag willen en kunnen denken aan hun cyclus
• De discipline hebben om dagelijks metingen te doen
• Geen hormonen willen gebruiken
• Goed kunnen aangeven wanneer ze wel of geen seks willen hebben, op vruchtbare dagen kunnen afzien van seks of op vruchtbare dagen anticonceptie willen gebruiken
• Een (vaste) partner hebben die kan afzien van seks op de vruchtbare dagen of bereid is dan een condoom te gebruiken

Wat kosten natuurlijke methoden?

De natuurlijke methoden zelf kosten niets. Je kunt er wel voor kiezen om hulpmiddelen te gebruiken, zoals apps, computers of thermometers. Deze kosten tussen de €5,00 en €555,00.

Waar kun je (hulpmiddelen) voor deze methode(n) krijgen?

De natuurlijke methoden kun je zelf gebruiken. Je hoeft er niet voor naar de huisarts. Hulpmiddelen zoals computers of een thermometer kun je online bestellen of bij de drogist of elektronicawinkel kopen. Apps kun je online downloaden.

Tips voor de partner

Natuurlijke methoden worden vooral door de vrouw gebruikt, maar de man heeft hierbij ook een belangrijke rol. Je moet samen afspraken kunnen maken over wanneer je geen seks hebt of dat je dan alleen seks hebt met andere bescherming (bijvoorbeeld een condoom). Het helpt als je hier goed over kunt praten. Samen kun je een ongewenste zwangerschap voorkomen. Dit doe je door:

• zelf ook te weten hoe natuurlijke methoden werken
• een gezamenlijke kalender te maken (houd hierop de menstruatie en de eisprong bij)
• een regelmatig leven en regelmatige metingen voor je partner mogelijk te maken
• Op vruchtbare dagen af te zien van seks of een condoom te gebruiken

Weet je niet zeker of je sekspartner de natuurlijke methode goed gebruikt? Gebruik dan een condoom om jezelf en je partner te beschermen tegen een ongewenste zwangerschap. Gebruik ook een condoom als je niet allebei negatief getest bent op soa’s.